Stwórz swój motyw
1
Super-Multi-Coated Macro-Takumar 1:4/50
macro makro makrofotografia Takumar 50 test aparat manual M42
Ten obiektyw zupełnie przypadkiem wpadł w nasze ręce, a okazał się jedną z najciekawszych konstrukcji z jaką mieliśmy do czynienia. Jeśli szukasz w miarę taniego, manualnego obiektywu do makrofotografii, to powinien być jeden z głównych kandydatów.
Asahi, producent obiektywu, to znana japońska marka, słynąca z solidności i świetnych parametrów optycznych produkowanych szkieł. Nic dziwnego, że również 50/4 może być synonimem udanej konstrukcji. Uniwersalność, ostrość, metalowa budowa powodują, że szkło sprawdzi się również w ciężkich warunkach terenowych. Jest to również obiektyw makro, dający skalę odwzorowania 1:2. Na wielu szkłach, zwłaszcza zmiennoogniskowych różnych producentów, napis „macro” w najlepszym wypadku informuje nas o identycznej lub znacznie gorszej skali. Wyprodukowano w sumie trzy wersje tego obiektywu. Od 1964 roku Macro-Takumar 1:4/50 ze skalą odwzorowania 1:1. Od 1966 Super-Macro-Takumar 1:4/50 ze skalą 1:2, ograniczoną ze względu na dołożony mechanizm automatyki przesłony. Od 1971 roku Super-Multi-Coated Macro-Takumar 1:4/50, z poprawionymi powłokami. Ten ostatni jest testowany w niniejszym artykule.
A dlaczego Takumar z bagnetem M42, a nie stary systemowy Nikkor Micro 55 (wersja ze światłosiłą 2.8 lub 3.5)? Odpowiedź jest prosta… jeszcze go nie mamy, a jedyny egzemplarz, który testowaliśmy, mydlił niemiłosiernie.
Mechanika
Jak przystało na „klasyczne”, manualne szkło. Jest to solidna, metalowa konstrukcja, w której trudno cokolwiek zepsuć. Głęboko osadzona przednia soczewka powoduje, że ryzyko jej zarysowania jest minimalne. Jednocześnie jest na tyle zasłonięta, że nie potrzebna jest żadna osłona przeciwsłoneczna. Samo szkło ma kompaktowe wymiary i waży zaledwie 248 gramów. Pierścień ostrzenia ma dość duży skok, dzięki czemu precyzyjnie można go ustawić na różnych odległościach. Minimalna odległość ostrzenia to 23 cm, a dojście do nieskończoności to niemal dwa pełne obroty pierścienia. Pięciolistkową przysłonę można domykać w zakresie f4-f22 i daje ona bardzo ładny, przy f5,6 niemal okrągły, bokeh.
Optyka
W skład obiektywu wchodzą 4 soczewki w 3 grupach. Układ taki powtarza się we wszystkich wariantach tej 50tki. Pole widzenia to 47 stopni w poziomie i 40 w pionie. Szkło jest ostre już od pełnej dziury i to w całym kadrze. Jest to jedno z najostrzejszych szkieł jakie mieliśmy na testach. Utrata ostrości na krawędziach jest niewielka. Aberracja chromatyczna lub tym podobne przypadłości w zasadzie nie dotyczą tego obiektywu. Powłoki sprawdzają się bardzo dobrze. Kontrasty i odwzorowanie kolorów jest idealne.
Wrażenia
Do czasu pierwszego użycia tego szkła, często wykorzystywaliśmy znaną rosyjską konstrukcję Industar-61L 50/2.8. Pod względem użytkowania oba obiektywy są zbliżone. Takumar wydaje się jednak ostrzejszy i zdecydowanie bardziej kontrastowy. Dokładając pierścienie pośrednie lub mieszek, zyskujemy doskonały „mikroskop”. Skala wzrasta bardziej niż z obiektywami standardowymi jak Tamron 90/2.8, Canon 100/2.8, Sigma 105/2.8 itp. Jedyną wadą szkła jest światło f4. Fotografując w kiepskich warunkach oświetleniowych, w zestawieniu z Industar’em, czuje się pewną różnicę. Jednak pozostałe zalety stanowczo wszystko rekompensują. Sprzęt jest na tyle poręczny i odporny na trudy podróży, że zawsze zabieramy go w drogę zamiast większego i znacznie cięższego Nikkor’a Micro 105/2.8D.
Praca z Takumar’em to czysta przyjemność. Na początek zawsze warto ustawić pierścień ostrzenia do poziomu interesującej nas skali odwzorowania. Dalej pozostaje już tylko złapać ostrość delikatnie balansując ciałem i przesuwając się do i od obiektu. Schwycenie obiektu w polu głębi ostrości może być problemem przy szkle domkniętym do f8 i więcej, zwłaszcza w półmroku. Jest to wada, której nie da się wyeliminować przy pracy z niesystemowymi szkłami bez możliwości przymykania przysłony w momencie wykonywania zdjęcia. Domknięcie szkła powyżej f16 oznacza już znaczącą dyfrakcję, która zabija szczegóły, a o całkowitej ciemnicy panującej w wizjerze już nawet nie wspominając. Tak więc najczęściej stosowany przez nas zakres to f5.6-f11.
Jak obiektyw spisuje się w innych dziedzinach niż makrofotografia, niestety nie napiszemy. Nikon ma tę paskudną wadę, że większość niededykowanych do niego szkieł nie ostrzy w nieskończoność. Tak więc zastosowanie tego Takumar’a z tymi aparatami może ograniczyć się dodatkowo do portretu i fotografii zbliżeniowej. Użytkownicy Canon’a, Sony lub Pentax’a mogą mieć z niego więcej pożytku, choć światłosiła nie predysponuje go do np. reportażu lub zdjęć z małą głębią ostrości. Podobno świetnie sprawdza się w krajobrazie.
Podsumowanie
Jeśli nie chcesz kupować dedykowanego szkła makro, a nie posiadasz w miarę ostrego, stałoogniskowego szkła systemowego, warto zastanowić się nad zakupem tego Takumar’a. Trzeba jednak zaznaczyć, że komfort pracy z nawet tak udaną konstrukcją, nigdy nie będzie taki sam jak z obiektywem wyposażonym w pełną, współdziałającą z aparatem automatyką przysłony. O autofocusie oczywiście należy zapomnieć. Brak światła w wizjerze, zwłaszcza przy dużych skalach odwzorowania, bywa sporą niewygodą.
Z ciekawostek. Ze względu na wykorzystanie radioaktywnych związków w elementach optycznych i powłokach antyodblaskowych (szkło lantanowe, tor), obiektywy emitują podwyższony poziom radiacji względem promieniowania tła (nawet dziesięciokrotnie).
Asahi, producent obiektywu, to znana japońska marka, słynąca z solidności i świetnych parametrów optycznych produkowanych szkieł. Nic dziwnego, że również 50/4 może być synonimem udanej konstrukcji. Uniwersalność, ostrość, metalowa budowa powodują, że szkło sprawdzi się również w ciężkich warunkach terenowych. Jest to również obiektyw makro, dający skalę odwzorowania 1:2. Na wielu szkłach, zwłaszcza zmiennoogniskowych różnych producentów, napis „macro” w najlepszym wypadku informuje nas o identycznej lub znacznie gorszej skali. Wyprodukowano w sumie trzy wersje tego obiektywu. Od 1964 roku Macro-Takumar 1:4/50 ze skalą odwzorowania 1:1. Od 1966 Super-Macro-Takumar 1:4/50 ze skalą 1:2, ograniczoną ze względu na dołożony mechanizm automatyki przesłony. Od 1971 roku Super-Multi-Coated Macro-Takumar 1:4/50, z poprawionymi powłokami. Ten ostatni jest testowany w niniejszym artykule.
A dlaczego Takumar z bagnetem M42, a nie stary systemowy Nikkor Micro 55 (wersja ze światłosiłą 2.8 lub 3.5)? Odpowiedź jest prosta… jeszcze go nie mamy, a jedyny egzemplarz, który testowaliśmy, mydlił niemiłosiernie.
Mechanika
Jak przystało na „klasyczne”, manualne szkło. Jest to solidna, metalowa konstrukcja, w której trudno cokolwiek zepsuć. Głęboko osadzona przednia soczewka powoduje, że ryzyko jej zarysowania jest minimalne. Jednocześnie jest na tyle zasłonięta, że nie potrzebna jest żadna osłona przeciwsłoneczna. Samo szkło ma kompaktowe wymiary i waży zaledwie 248 gramów. Pierścień ostrzenia ma dość duży skok, dzięki czemu precyzyjnie można go ustawić na różnych odległościach. Minimalna odległość ostrzenia to 23 cm, a dojście do nieskończoności to niemal dwa pełne obroty pierścienia. Pięciolistkową przysłonę można domykać w zakresie f4-f22 i daje ona bardzo ładny, przy f5,6 niemal okrągły, bokeh.
Optyka
W skład obiektywu wchodzą 4 soczewki w 3 grupach. Układ taki powtarza się we wszystkich wariantach tej 50tki. Pole widzenia to 47 stopni w poziomie i 40 w pionie. Szkło jest ostre już od pełnej dziury i to w całym kadrze. Jest to jedno z najostrzejszych szkieł jakie mieliśmy na testach. Utrata ostrości na krawędziach jest niewielka. Aberracja chromatyczna lub tym podobne przypadłości w zasadzie nie dotyczą tego obiektywu. Powłoki sprawdzają się bardzo dobrze. Kontrasty i odwzorowanie kolorów jest idealne.
Wrażenia
Do czasu pierwszego użycia tego szkła, często wykorzystywaliśmy znaną rosyjską konstrukcję Industar-61L 50/2.8. Pod względem użytkowania oba obiektywy są zbliżone. Takumar wydaje się jednak ostrzejszy i zdecydowanie bardziej kontrastowy. Dokładając pierścienie pośrednie lub mieszek, zyskujemy doskonały „mikroskop”. Skala wzrasta bardziej niż z obiektywami standardowymi jak Tamron 90/2.8, Canon 100/2.8, Sigma 105/2.8 itp. Jedyną wadą szkła jest światło f4. Fotografując w kiepskich warunkach oświetleniowych, w zestawieniu z Industar’em, czuje się pewną różnicę. Jednak pozostałe zalety stanowczo wszystko rekompensują. Sprzęt jest na tyle poręczny i odporny na trudy podróży, że zawsze zabieramy go w drogę zamiast większego i znacznie cięższego Nikkor’a Micro 105/2.8D.
Praca z Takumar’em to czysta przyjemność. Na początek zawsze warto ustawić pierścień ostrzenia do poziomu interesującej nas skali odwzorowania. Dalej pozostaje już tylko złapać ostrość delikatnie balansując ciałem i przesuwając się do i od obiektu. Schwycenie obiektu w polu głębi ostrości może być problemem przy szkle domkniętym do f8 i więcej, zwłaszcza w półmroku. Jest to wada, której nie da się wyeliminować przy pracy z niesystemowymi szkłami bez możliwości przymykania przysłony w momencie wykonywania zdjęcia. Domknięcie szkła powyżej f16 oznacza już znaczącą dyfrakcję, która zabija szczegóły, a o całkowitej ciemnicy panującej w wizjerze już nawet nie wspominając. Tak więc najczęściej stosowany przez nas zakres to f5.6-f11.
Jak obiektyw spisuje się w innych dziedzinach niż makrofotografia, niestety nie napiszemy. Nikon ma tę paskudną wadę, że większość niededykowanych do niego szkieł nie ostrzy w nieskończoność. Tak więc zastosowanie tego Takumar’a z tymi aparatami może ograniczyć się dodatkowo do portretu i fotografii zbliżeniowej. Użytkownicy Canon’a, Sony lub Pentax’a mogą mieć z niego więcej pożytku, choć światłosiła nie predysponuje go do np. reportażu lub zdjęć z małą głębią ostrości. Podobno świetnie sprawdza się w krajobrazie.
Podsumowanie
Jeśli nie chcesz kupować dedykowanego szkła makro, a nie posiadasz w miarę ostrego, stałoogniskowego szkła systemowego, warto zastanowić się nad zakupem tego Takumar’a. Trzeba jednak zaznaczyć, że komfort pracy z nawet tak udaną konstrukcją, nigdy nie będzie taki sam jak z obiektywem wyposażonym w pełną, współdziałającą z aparatem automatyką przysłony. O autofocusie oczywiście należy zapomnieć. Brak światła w wizjerze, zwłaszcza przy dużych skalach odwzorowania, bywa sporą niewygodą.
Z ciekawostek. Ze względu na wykorzystanie radioaktywnych związków w elementach optycznych i powłokach antyodblaskowych (szkło lantanowe, tor), obiektywy emitują podwyższony poziom radiacji względem promieniowania tła (nawet dziesięciokrotnie).
