Niewielki płaz z rodziny grzbietorodowatych (Pipidae), jeden z najpopularniejszych w hodowli. Całe życie spędza pod wodą, sporadycznie wychodząc na liście roślin pływających, w celu odpoczynku. Ubarwienie skromne, wierzch ciała żółtawobrązowy lub szary, z ciemniejszymi, czarnymi plamkami. Spód ciała białawy. Tylne łapy z dużymi błonami pławnymi, na trzech palcach każdej stopy znajdują się czarne, rogowe pazurki. Przednie łapy również z błoną między palcami. Samice są większe, bardziej "pękate", samce mają z kolei mocniej zbudowane przednie łapki, a za nimi różowawe zgrubienia. Potrafią też wydawać dźwięki, przypominające skrzypienie.
Ciało jest masywne i krępe. Ogon jest długi, bocznie spłaszczony.Na grzbiecie znajduje się gładki grzebień - od karku do końca ogona. Głowa jest duża, lekko spłaszczona z małymi oczami umieszczonymi grzbietowo. Aksolotle pozbawione są powiek. Za głową, po obu stronach ciała, widoczne są po każdej stronie trzy pary pierzastych skrzeli zewnętrznych, którymi płaz często porusza.
Rak rozmnażający się przez partenogenezę. Osiąga około 8 cm długości, niezwykle rzadko do 12 cm. Ma bardzo ładne, brązowe, cętkowane czarno i beżowo ubarwienie, które jest zmienne i niepowtarzalne u każdego osobnika, mimo że genetycznie wszystkie osobniki są identycznymi klonami (układ cętek rozwija się prawdopodobnie losowo). Rak ten jest jednym z najłatwiejszych i najbardziej bezproblemowych zwierząt w hodowli. Toleruje bardzo różne warunki środowiskowe i niemal każdy rodzaj karmy. Rozmnaża się bardzo łatwo i nie potrzebuje dużego akwarium.