Występuje absolutnie wszędzie, stanowiąc najliczniejszy gatunek myrmekofauny większości rejonów. Spotkac ja można w miastach, w lasach, na łąkach i w próchniejącym drewnie. Często gniazduje w okolicach drzew zaatakowanych przez mszyce.
Pierwomrówka żwirowa, to średniej wielkości, drapieżna mrówka, z umiłowaniem gniazdująca w piaszczystych, dobrze nasłonecznionych miejscach.
Charakteryzuje się matowo-połyskującym odwłokiem, poprzecinanym czarnymi pasami. Tworzy kolonie poliginiczne, a także systemy polkaliczne.
Buduje gniazda w dobrze nasłonecznionych, piaszczystych miejscach, takich jak plaże, czy wydmy, często można ją spotkać w miastach, gdzie gniazduje pod kostką brukową. Wejścia do mrowiska zawsze obficie otoczone wykopanym piaskiem.
Charakteryzuje się dynamicznym, "skokowym" sposobem poruszania się.