Wykrywanie Javascriptu wyłączone

Masz wyłączony javascript. Niektóre funkcje mogą nie działać. Proszę włączyć javascript aby mieć dostęp do pełnej funkcjonalności.

Jaszczurki

Węże

Żółwie

Krokodyle

Pajęczaki

Ptaszniki

Skorpiony

Płazy

Owady

Ssaki

Mięczaki

Skorupiaki

Wije

Owadożery

Tupinambis teguixin - teju brazylijski, teju czarnoplamy

Stan prawny

Aneks UE:	Nie jest w Aneksie UE
Ochrona w Polsce:	Brak danych
Gatunek niebezpieczny:	Brak danych
CITES:	Nie jest na liście CITES
Gatunek inwazyjny w Polsce:

Skale

Trudność:	Gatunek umiarkowanie trudny w hodowli
Dostępność:	Gatunek o ograniczonej dostępności
Siła jadu:	Brak danych

Gatunek
Nazwa gatunkowa:	Tupinambis teguixin (Linnaeus, 1758)
Synonimy	Lacerta Teguixin; Seps marmoratus; Laacerta tupinambis; Lacerta monitor; Lacerta monitor; Tupinambis monitor; Monitor meriani; Monitor (Tutor) americanus; Teius monitor; Tupinambis nigropunctatus; Monitor teguixin; Podinema teguixin; Lacerta Teguixin; Teius teguixin; Salvator nigropunctatus; Teius nigropunctatus; Teius teguexim; Tupinambis nigropunctatus; Tupinambis tegnixin [sic]; Tupinambis nigropunctatus;
Nazwa polska	Teju brazylijski, teju czarnoplamy
Nazwa angielska	Black Tegu, Golden Tegu
Nazwa niemiecka	Schwarze-Weiss oder Bänderteju
Podgatunki	Wyróżniono dwa podgatunki: Tupinambis teguixin teguixin (LINNAEUS, 1758) Tupinambis teguixin sebastiani (MÜLLER, 1968)
Długość życia	15 - 20 lat
Występowanie	Argentyna, Boliwia, Brazylia, Ekwador, Gujana, Gujana Francuska, Kolumbia, Panama, Peru, Surinam, Trynidad i Tobago, Wenezuela Powiększenie mapy
Hodowla grupowa	Hodujemy pojedynczo, Hodujemy w haremach
Aktywność	Dzienna
Typ terrarium	Terrarium tropikalne
Wielkość terrarium dla dorosłego	200x100x100 cm
Wielkość terrarium dla haremu	300x200x150 cm
Oświetlenie	12 godzin
UVB	5%
Dymorfizm płciowy	Dymorfizm widoczny, patrz zakładka Wygląd samca oraz Wygląd samicy
Informacje wstępne	Jest to jeden z większych przedstawicieli rodziny teidowatych (Teiidae). Dorosłe osobniki mogą osiągać nawet 100 -130 cm dł i ważyć do 4 kilogramów. Jest to masywna jaszczurka przypominająca na pierwszy rzut oka warany, niespokrewniona jednak z nimi. Rodzina teidowatych jest znacznie bliższa jaszczurkom właściwym (Lacertidae), jednakże na skutek konwergencji ewolucyjnej upodobniły się morfologicznie do waranów i zajmują ich niszę ekologiczną w Ameryce Południowej. Ubarwienie teju czarnoplamego jest bardzo zróżnicowane, różne u poszczególnych populacji a nawet w obrębie jednej populacji występuje duża zmienność kolorystyczna. Zasadniczo wzór ubarwienia stanowi mozaika różnorodnej wielkości jasnych plam (białych, kremowych, żółtawych lub lekko pomarańczowych) na ciemnym (czarnym lub brunatnym) tle. U niektórych osobników jasne plamy zlewają się w pręgi. Spód ciała jest jasny, ale widoczny jest na nim deseń z ciemniejszych, drobnych cętek. Łuski pokrywające ciało są granulkowate, pozbawione kilu. Na głowie łuski są silnie powiększony i tworzą gładkie płytki. Łuski na ogonie są płaskie, prostokątne w kształcie i ułożone pierścieniowato. Kończyny są masywne i bardzo silnie umięśnione.Palce zakończone bardzo silnymi pazurami. Ogon jest owalny w przekroju, silny, ułatwia utrzymywanie równowagi podczas wspinaczki oraz służy do obrony. Zmysły doskonale rozwinięte. Bardzo dobry wzrok umożliwiający widzenie kolorów. Dobry słuch. Węch świetnie rozwinięty. Język długi, ruchliwy i rozdwojony na końcu. Uzębienie heterodontyczne, zróżnicowane - przednie zęby drobne i niewielkie, stożkowate. Zęby znajdujące się dalszej części szczęk duże, ostre i zakrzywione. Tylne zęby masywne, szerokie z zaczątkami guzków - służą do miażdżenia twardej zdobyczy.
Odmiany	Brak
Wygląd samca	Samiec jest masywniejszy i większy od samicy. Głowa dorosłych samców jest wyraźnie większa od głowy samicy. Nasada ogona jest szersza.
Wygląd samicy	Samica nieco mniejsza, mniej masywna i smuklejsza od samca. Głowa wyraźnie mniejsza.
Cechy szczególne	Jest to gatunek doskonale dostosowujący się do różnorodnych warunków środowiskowych. W Ameryce Południowej zasiedla najróżniejsze środowiska, od typowo tropikalnych lasów deszczowych Amazonii, przez otwarte, podmokłe rejony Pantanalu aż po rejony zmienione działalnością człowieka. Doskonale czuje się w pobliżu osiedli ludzkich, gdzie może znaleźć bardzo wiele pokarmu (np. gryzonie, owady, odpadki). Zawleczony i aklimatyzowany w niektórych rejonach jak np. na Florydzie, gdzie może stać się gatunkiem inwazyjnym.
Biotop	W zależności od populacji zasiedla bardzo różnorodne środowiska: lasy tropikalne deszczowe, lasy galeriowe, bagna, podmokłe sawanny, stepy, wybrzeża morskie, teren skaliste, obszary uprawne. Zasadniczo preferuje rejony porośnięte roślinnością drzewiastą i krzewiastą. Doskonale pływa toteż dobrze czuje się na terenach podmokłych, na bagnach, obrzeżach rzek i jezior oraz na wybrzeżach morskich. Nawet duże osobniki doskonale wspinają się na drzewa, gdzie szukają schronienia przed drapieżnikami lub poszukują pokarmu. Silne łapy uzbrojone w potężne pazury umożliwiają tym jaszczurkom drążenie tuneli w podłożu.
Temperatura	26-30°C w dzień, pod promiennikiem do 35°C, w nocy spadek do ok. 22°C.
Wilgotność	Około 70%.
Terrarium	Ze względu na swoje rozmiary teju czarnoplamy wymaga obszernego terrarium. Koniecznie należy zapewnić grubą warstwę podłoża, w której gady będą mogły przynajmniej w pewnym stopniu kopać. Za podłoże najlepiej wykorzystać mieszankę torfu kokosowego, fragmentów kory, łupek drewnianych i żwiru. Dorosłe osobniki większość czasu spędzają na powierzchni gruntu ale jeżeli mają możliwość chętnie się wspinają, dlatego warto umieścić w terrarium odpowiednio mocne i masywne konary. Dobrym rozwiązaniem jest również umieszczenie w zbiorniku pustej, wydrążonej kłody z dębu korkowego. Tej bardzo chętnie zażywają kąpieli, w terrarium nie powinno zabraknąć odpowiednio dużego basenu (np. duże kuwety plastikowej). Wodę w basenie trzeba regularnie wymieniać, gdyż gady często wypróżniają się do niej. Teju czarnoplame są bardzo silnymi, a do tego niesamowicie wścibskimi i upartymi gadami. Koniecznie trzeba odpowiednio zabezpieczyć wszelkie elementy terrarium, które zwierzęta mogą uszkodzić robiąc sobie krzywdę. A więc kable grzejne i żarówki muszą być poza zasięgiem gadów. Dodatkowo koniecznie trzeba zabezpieczyć drzwiczki do terrarium, gdyż teju są w stanie otworzyć sobie niemal każde niezabezpieczone terrarium.
Żywienie	Teju czarnoplame charakteryzują się bardzo zróżnicowaną dietą. Zasadniczo polują na każde mniejsze od siebie zwierzęta, niekiedy również na mniejszych przedstawicieli własnego gatunku. W naturze są w stanie wykorzystywać bardzo różnorodne, często występujące tylko okresowo źródła pokarmu (jak np. jaja i wykluwające się żółwie morskie na plażach). Doskonale radzą sobie z pokarmem twardym, jak np. ślimaki i małże, które miażdżą silnymi zębami znajdującymi się w tyle szczęk. Młode osobniki są niemal wyłącznie mięsożerne, dorosłe w dużym stopniu uzupełniają dietę pokarmem roślinnym. Podczas okresu owocowania niektórych tropikalnych drzew udział pokarmu roślinnego u dorosłych teju może wynosić nawet 70% ogólnej diety. W niewoli podajemy w zależności od wielkości jaszczurek: wszelkiego rodzaju owady karmowe, świerszcze, szarańcze, karaczany, ślimaki, ryby, małe gryzonie, pisklęta ptasie, jaja. Dorosłe okazy bardzo chętnie zjadają kawałki surowego mięsa. Roślinna część diety powinna obejmować różnorodne owoce i warzywa (najlepiej pokrojone lub starte, gdyż jaszczurki nie są w stanie ich rozdrobnić). Nie podajemy sałaty, szpinaku, pestek i nasion owoców. Ważne jest również regularne suplementowanie preparatami witaminowo-mineralnymi, zwłaszcza samic.
Rozmnażanie	W naturze na niektórych obszarach samice składają jaj wewnątrz termitier. Za pomocą silnych pazurów rozbijają ścianę gniazda termitów i wewnątrz budowli składają lęg. Po opuszczeniu termitiery, owady zaklejają otwór a dzięki panującym wewnątrz stabilnym warunkom termicznym i wilgotnościowym jaja mają większą szansę na pomyślny rozwój. W przypadku braku możliwości, samice składają jaja w norach lęgowych lub w próchniejących kłodach drzewnych. Samica po kopulacji składa 5 - 10 jaj. W temperaturze 28 - 29°C inkubacja trwa ok. 160 - 170 dni.
Uwagi	Teju czarnoplamy jest raczej mało popularnym gatunkiem w hodowli. Część osobników w handlu pochodzi z odłowu, te okazy są bardzo dzikie i często nie do oswojenia. Jaszczurki te wykazują bardzo silny temperament i często wysoki poziom agresji. Należy pamiętać, że teju są dużymi i bardzo silnymi gadami, które są w stanie zrobić człowiekowi krzywdę. Dodatkowo okazy pochodzące z odłowu niemal zawsze są nosicielami różnorodnych pasożytów, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych. Po zakupieniu takiego gada należy poddać go kwarantannie i zasięgnąć pomocy lekarza weterynarii w przypadku konieczności odrobaczenia. Nigdy nie przeprowadzamy tego typu zabiegów samemu. Osobniki pochodzące z hodowli są zazwyczaj znacznie spokojniejsze, łatwo się oswajają i przyzwyczajają do opiekuna. Oswojone okazy są niekiedy tak łagodne, że pozwalają się dotykać i brać na ręce. Zawsze jednak należy pamiętać o sile tych gadów i trzeba zachować ostrożność przy pracy z nimi.
Źródła informacji	Na podstawie własnych doświadczeń w hodowli oraz: Reptile-database.reptarium.cz/ W. Presch. A review of the tegus, lizard genus Tupinambis (Sauria: Teiidae) from South America. „Copeia”. 1973 Markezich, A.L. 2002. New distribution records of reptiles from Western Venezuela. Herpetological Review 33 (1) Taylor, J.F. 2003. Genus Tupinambis. Tegus. Reptilia (GB)