Monstera - Monstera
Statystyki
| Typ terrarium | Terrarium tropikalne |
| Toksyczność | Roślina trująca |
| Stanowisko | Jasne |
Nazwa botaniczna: Monstera
Rodzina: Obrazkowate (Aracea)
Nazwa zwyczajowa
Monstera
Rodzina
Araceae, Arum (Obrazkowate)
Z tej samej rodziny wywodzą się Filodendrony, Scindapsusy, Aglaonema, Anturium, Syngonia, Kaladium, a także Tatarak (Acorus).
Gatunki/odmiany
W naturze rośnie w dżunglach Ameryki Południowej - Brazylia, Meksyk.
Rozmiary
Winoroślowate, wysokość i szybkość przyrostu zależy od odmiany i środowiska hodowli. Gdy cieplej, wilgotniej i są często nawożone, tym rośliny większe i rosną szybciej.
Inne informacje
Sok roślin może drażnić skórę i powodować nudności po spożyciu. Korzenie powietrzne owijają się wokół podpórek, pobierają wilgoć i składniki mineralne z podpory (np. wilgotnego mchu). Należy naginać je w stronę gleby. W żadnym wypadku nie obcinać korzeni, bowiem roślina przez taki zabieg spowalnia swój rozwój, a nawet choruje (to tak, jakby ktoś nam poobcinał palce!). Korzenie można spryskiwać nawozem dolistnym, bo korzenie te pobierają składniki mineralne i wilgoć i wpływają na wygląd każdego liścia wykształconego powyżej korzenia.
Zastosowanie
Walorem dekoracyjnym są głównie powcinane lub "podziurawione" liście. Prowadzi się jako egzemplarze okazowe w dużych pomieszczeniach.
Ulistnienie
Zróżnicowane, zazwyczaj duże, skórzaste, błyszczące, z charakterystycznymi wcięciami lub otworami. Liście zielone, lub zielono-białe. Starsze liście z reguły są w zarysie sercowate, niektóre z głębokimi wcięciami. Liście najniżej położone lub liście u bardzo młodej monstery nie mają wcięć.
Kwiaty
W dobrych warunkach pojawiają się w uprawie domowej. Okrywa kwiatu biała. Na centralnym słupku znajdują się małe kwiaty w kolorze żółtym, lub kremowym, dojrzała kolba jest jadalna.
Oświetlenie
Jasne, rozproszone do umiarkowanego, chronić przed bezpośrednim słońcem. W Polsce chronić od słońca od marca do października. Rośliny te w naturalnym środowisku przebywają w najniższych partiach dżungli. Najlepsze stanowisko to rejon ok. 1,5 - 2 m odległości od okna. Takie oświetlenie wpływa korzystnie na otwory w liściach i zwartość rośliny. Zbyt wyciągnięta o małych liściach nie wygląda naturalnie. Mogą rosnąć także w warunkach cienistych w pokoju północnym, ale będą miały dłuższe pędy i mniejsze liście z mniejszymi otworami.
Temperatura
Średnia do wysokiej od 14° do 27° C. Monstery dobrze rosną w pomieszczeniach o wystawie południowej i jej pochodnych (poł.-zach.,poł.-wsch.), ale musza być cieniowane, a przy wysokiej temperaturze muszą być dodatkowo zraszane (liście, łodyga, nie przelewać gleby). Im zimniej i ciemniej tym rzadziej pojawiają się nowe przyrosty.
Nawożenie
W przypadku monster powinniśmy używać nawozów z przewagą pierwiastków azotu i potasu mających dodatni wpływ na rozwój ulistnienia i bryły korzeniowej. W okresie zimowym stosujemy nawóz zimowy lub połowę dawki zwykłego nawozu, silniej nawozimy w okresie wegetacyjnym (marzec - październik), ale uważać by nie przenawozić. Można dla odmiany nawozić dolistnie, np. nabłyszczaczem z zawartością nawozu dolistnego. W hodowli monster sprawdzają się nawozy na bazie saletry.
Gleba
Wyłącznie torfowa, lekka, przepuszczalna, umożliwiająca dobre korzenienie się rośliny i dostęp powietrza do korzeni. Korzenie monster są bardzo wrażliwe na nadmiar wody w glebie i na zbytnią zwięzłość gleby - szybko gniją i można już nie uratować rośliny. Możemy zapomnieć o stosowaniu ziemi z ogródka - ciężkiej, niezdezynfekowanej, niewyprażonej itd., bo zawiera grzyby i szkodniki (np. larwy), które szkodzą całej roślinie. Do torfu lub ziemi torfowej można dodać kawałeczki starej kory sosny, węgla drzewnego lub styropian granulowany, aby zwiększyć przestrzenie powietrzne w glebie.
Przesadzanie
Tylko, kiedy trzeba, bo rośliny z rodziny Araceae (filodendron, scindapsus, syngonium, anturium itd.) rosną lepiej w ciasnych doniczkach. Przesadzamy, gdy ziemia jest zalana, kiedy są szkodniki (larwy, dżdżownice), gdy pokazuje się pleśń albo grzyb oraz gdy roślina wyraźnie wyczerpała składniki pokarmowe (słaby wzrost i małe przyrosty oraz blade liście niezależne od umiejscowienia rośliny i pory wegetacyjnej) i gdy korzenie bardzo wyrastają z otworu w dnie doniczki. Dużym okazom wystarczy wymienić 8-10 cm górnej powierzchni ziemi. Małe wyjmujemy z doniczki, i nie otrzepując starej ziemi umieszczamy w nowej doniczce z ziemią torfową.
Podlewanie
Gleba lekko wilgotna, ale nie przesuszyć, podlewać dokładnie, wylać nadmiar wody z podstawki, korzenie monstery muszą poszukać sobie wilgoci w glebie a nie być nią zalewane. Gleba musi przeschnąć w 1/3 objętości przed kolejnym podlaniem. Wilgotność gleby sprawdzać cienkim, jasnym patyczkiem na całej długości doniczki, uważać by nie zniszczyć korzeni. Szczególnie uważać z podlewaniem w czasie zimy.
Wilgotność
Duża, Monstera jako roślina z dżungli lubi deszczyk na liściach, pędzie i korzeniach powietrznych. Mniejsze egzemplarze, lub odmiany borsigiana lub oblique dobrze jest ustawić na warstwie zwilżanego keramzytu, by wilgoć parowała wokół rośliny. Nie zwilżać, jeśli temperatura w pomieszczeniu spada poniżej 14 st. C. W wilgotny, ciepły, letni dzień rośliny można wystawić do ogródka/na balkon (uwaga na ślimaki).
Hydroponika
Mniejsze, ale także i młode okazy dużej M. deliciosy można hodować w hydroponice. Siatkową doniczkę wypełnić żwirem, oczyścić korzenie rośliny z ziemi, osadzić roślinę w żwirze, umieścić w nieprzeźroczystym pojemniku wypełnionym wodą, dolać nawozu do hydroponiki. W wodzie mają być zanurzone tylko korzenie. Wodę wymieniać co parę miesięcy, dolewać w czasie upałów, uzupełniać nawóz w wodzie co 2-3 tygodnie, w zależności od pory roku.
Nabłyszczanie liści
Liście monstery deliciosy mają dużą powierzchnię, na której zwłaszcza w przypadku zraszania wodą, gromadzi się kurz i brzydki osad. Z kurzem można walczyć poprzez pokrycie każdego liścia bardzo cienką warstwą nabłyszczacza - efekt jest bardzo wyraźny - liść optycznie ciemnieje. Zabieg powtarza się co trzy, cztery tygodnie i nie stosuje się spryskiwana liści wodą. Najlepsze efekty lśniącej powierzchni daje nabłyszczanie gładkich liści o jednolitym, ciemnym ubarwieniu, natomiast białe, żółte lub kremowe plamki na liściach pochłaniają światło i efekt błysku nie jest już tak widoczny. Nie nabłyszczać bardzo młodych liści, bo powstają zniekształcenia na blaszce liściowej.
Rozmnażanie
Od marca do sierpnia przez sadzonki wierzchołkowe z dwoma - trzema liśćmi i korzeniami powietrznym oraz przez odkłady powietrzne i sadzonki sporządzane z pociętej łodygi z węzłami. Najszybciej przyjmują się sadzonki wierzchołkowe - najwolniej sadzonki z ciętej łodygi. Przed umieszczeniem w glebie dobrze, by powierzchnia cięcia posypana pyłem z węgla drzewnego nieco przeschła. Dobrze jest stosować ukorzeniacz. Po posadzeniu często spryskiwać ciepłą wodą, ale sama gleba powinna być tylko lekko wilgotna. Można umieścić sadzonkę w pojemniku z wodą lub w glebie (torf z piaskiem i styropianem granulowanym). Korzenie muszą sobie same szukać wilgoci. Ogołoconą dołem roślinę można przyciąć nad ostatnim liściem ok. 25-35 cm nad ziemią, ale należy się dobrze zastanowić, bo roślina wydaje nowe pędy dosyć wolno.
Choroby i szkodniki
Mozaika wirusowa, plamistość liści, zgnilizna korzeniowa. Roślinę można łatwo zniszczyć poprzez wystawienie na bezpośrednie promieniowanie słoneczne, zbyt częste podlewanie i posadzenie w niezdezynfekowanej ziemi (grzyby, larwy). Suche i brązowe brzegi liści świadczą o suchym powietrzu; mokre, brązowe lub żółte brzegi liści świadczą o zalaniu gleby; zwijające się i żółknące brzegi to z kolei objaw uszkodzenia korzeni. Więdnące liście to objaw uszkodzenia korzeni powietrznych (głównie u M. oblique), a mokre, brązowe plamy na powierzchni liścia to choroba grzybowa. Jeśli plamy są suche jest to objaw przypalenia liścia przez słońce.
Fiendy
Rodzina: Obrazkowate (Aracea)
Nazwa zwyczajowa
Monstera
Rodzina
Araceae, Arum (Obrazkowate)
Z tej samej rodziny wywodzą się Filodendrony, Scindapsusy, Aglaonema, Anturium, Syngonia, Kaladium, a także Tatarak (Acorus).
Gatunki/odmiany
- Monstera deliciosa
- M. d. var. borsigiana
- M. d. variegata
- M. oblique (w sprzedaży także jako Mini)
- itp.
W naturze rośnie w dżunglach Ameryki Południowej - Brazylia, Meksyk.
Rozmiary
Winoroślowate, wysokość i szybkość przyrostu zależy od odmiany i środowiska hodowli. Gdy cieplej, wilgotniej i są często nawożone, tym rośliny większe i rosną szybciej.
Inne informacje
Sok roślin może drażnić skórę i powodować nudności po spożyciu. Korzenie powietrzne owijają się wokół podpórek, pobierają wilgoć i składniki mineralne z podpory (np. wilgotnego mchu). Należy naginać je w stronę gleby. W żadnym wypadku nie obcinać korzeni, bowiem roślina przez taki zabieg spowalnia swój rozwój, a nawet choruje (to tak, jakby ktoś nam poobcinał palce!). Korzenie można spryskiwać nawozem dolistnym, bo korzenie te pobierają składniki mineralne i wilgoć i wpływają na wygląd każdego liścia wykształconego powyżej korzenia.
Zastosowanie
Walorem dekoracyjnym są głównie powcinane lub "podziurawione" liście. Prowadzi się jako egzemplarze okazowe w dużych pomieszczeniach.
Ulistnienie
Zróżnicowane, zazwyczaj duże, skórzaste, błyszczące, z charakterystycznymi wcięciami lub otworami. Liście zielone, lub zielono-białe. Starsze liście z reguły są w zarysie sercowate, niektóre z głębokimi wcięciami. Liście najniżej położone lub liście u bardzo młodej monstery nie mają wcięć.
Kwiaty
W dobrych warunkach pojawiają się w uprawie domowej. Okrywa kwiatu biała. Na centralnym słupku znajdują się małe kwiaty w kolorze żółtym, lub kremowym, dojrzała kolba jest jadalna.
Oświetlenie
Jasne, rozproszone do umiarkowanego, chronić przed bezpośrednim słońcem. W Polsce chronić od słońca od marca do października. Rośliny te w naturalnym środowisku przebywają w najniższych partiach dżungli. Najlepsze stanowisko to rejon ok. 1,5 - 2 m odległości od okna. Takie oświetlenie wpływa korzystnie na otwory w liściach i zwartość rośliny. Zbyt wyciągnięta o małych liściach nie wygląda naturalnie. Mogą rosnąć także w warunkach cienistych w pokoju północnym, ale będą miały dłuższe pędy i mniejsze liście z mniejszymi otworami.
Temperatura
Średnia do wysokiej od 14° do 27° C. Monstery dobrze rosną w pomieszczeniach o wystawie południowej i jej pochodnych (poł.-zach.,poł.-wsch.), ale musza być cieniowane, a przy wysokiej temperaturze muszą być dodatkowo zraszane (liście, łodyga, nie przelewać gleby). Im zimniej i ciemniej tym rzadziej pojawiają się nowe przyrosty.
Nawożenie
W przypadku monster powinniśmy używać nawozów z przewagą pierwiastków azotu i potasu mających dodatni wpływ na rozwój ulistnienia i bryły korzeniowej. W okresie zimowym stosujemy nawóz zimowy lub połowę dawki zwykłego nawozu, silniej nawozimy w okresie wegetacyjnym (marzec - październik), ale uważać by nie przenawozić. Można dla odmiany nawozić dolistnie, np. nabłyszczaczem z zawartością nawozu dolistnego. W hodowli monster sprawdzają się nawozy na bazie saletry.
Gleba
Wyłącznie torfowa, lekka, przepuszczalna, umożliwiająca dobre korzenienie się rośliny i dostęp powietrza do korzeni. Korzenie monster są bardzo wrażliwe na nadmiar wody w glebie i na zbytnią zwięzłość gleby - szybko gniją i można już nie uratować rośliny. Możemy zapomnieć o stosowaniu ziemi z ogródka - ciężkiej, niezdezynfekowanej, niewyprażonej itd., bo zawiera grzyby i szkodniki (np. larwy), które szkodzą całej roślinie. Do torfu lub ziemi torfowej można dodać kawałeczki starej kory sosny, węgla drzewnego lub styropian granulowany, aby zwiększyć przestrzenie powietrzne w glebie.
Przesadzanie
Tylko, kiedy trzeba, bo rośliny z rodziny Araceae (filodendron, scindapsus, syngonium, anturium itd.) rosną lepiej w ciasnych doniczkach. Przesadzamy, gdy ziemia jest zalana, kiedy są szkodniki (larwy, dżdżownice), gdy pokazuje się pleśń albo grzyb oraz gdy roślina wyraźnie wyczerpała składniki pokarmowe (słaby wzrost i małe przyrosty oraz blade liście niezależne od umiejscowienia rośliny i pory wegetacyjnej) i gdy korzenie bardzo wyrastają z otworu w dnie doniczki. Dużym okazom wystarczy wymienić 8-10 cm górnej powierzchni ziemi. Małe wyjmujemy z doniczki, i nie otrzepując starej ziemi umieszczamy w nowej doniczce z ziemią torfową.
Podlewanie
Gleba lekko wilgotna, ale nie przesuszyć, podlewać dokładnie, wylać nadmiar wody z podstawki, korzenie monstery muszą poszukać sobie wilgoci w glebie a nie być nią zalewane. Gleba musi przeschnąć w 1/3 objętości przed kolejnym podlaniem. Wilgotność gleby sprawdzać cienkim, jasnym patyczkiem na całej długości doniczki, uważać by nie zniszczyć korzeni. Szczególnie uważać z podlewaniem w czasie zimy.
Wilgotność
Duża, Monstera jako roślina z dżungli lubi deszczyk na liściach, pędzie i korzeniach powietrznych. Mniejsze egzemplarze, lub odmiany borsigiana lub oblique dobrze jest ustawić na warstwie zwilżanego keramzytu, by wilgoć parowała wokół rośliny. Nie zwilżać, jeśli temperatura w pomieszczeniu spada poniżej 14 st. C. W wilgotny, ciepły, letni dzień rośliny można wystawić do ogródka/na balkon (uwaga na ślimaki).
Hydroponika
Mniejsze, ale także i młode okazy dużej M. deliciosy można hodować w hydroponice. Siatkową doniczkę wypełnić żwirem, oczyścić korzenie rośliny z ziemi, osadzić roślinę w żwirze, umieścić w nieprzeźroczystym pojemniku wypełnionym wodą, dolać nawozu do hydroponiki. W wodzie mają być zanurzone tylko korzenie. Wodę wymieniać co parę miesięcy, dolewać w czasie upałów, uzupełniać nawóz w wodzie co 2-3 tygodnie, w zależności od pory roku.
Nabłyszczanie liści
Liście monstery deliciosy mają dużą powierzchnię, na której zwłaszcza w przypadku zraszania wodą, gromadzi się kurz i brzydki osad. Z kurzem można walczyć poprzez pokrycie każdego liścia bardzo cienką warstwą nabłyszczacza - efekt jest bardzo wyraźny - liść optycznie ciemnieje. Zabieg powtarza się co trzy, cztery tygodnie i nie stosuje się spryskiwana liści wodą. Najlepsze efekty lśniącej powierzchni daje nabłyszczanie gładkich liści o jednolitym, ciemnym ubarwieniu, natomiast białe, żółte lub kremowe plamki na liściach pochłaniają światło i efekt błysku nie jest już tak widoczny. Nie nabłyszczać bardzo młodych liści, bo powstają zniekształcenia na blaszce liściowej.
Rozmnażanie
Od marca do sierpnia przez sadzonki wierzchołkowe z dwoma - trzema liśćmi i korzeniami powietrznym oraz przez odkłady powietrzne i sadzonki sporządzane z pociętej łodygi z węzłami. Najszybciej przyjmują się sadzonki wierzchołkowe - najwolniej sadzonki z ciętej łodygi. Przed umieszczeniem w glebie dobrze, by powierzchnia cięcia posypana pyłem z węgla drzewnego nieco przeschła. Dobrze jest stosować ukorzeniacz. Po posadzeniu często spryskiwać ciepłą wodą, ale sama gleba powinna być tylko lekko wilgotna. Można umieścić sadzonkę w pojemniku z wodą lub w glebie (torf z piaskiem i styropianem granulowanym). Korzenie muszą sobie same szukać wilgoci. Ogołoconą dołem roślinę można przyciąć nad ostatnim liściem ok. 25-35 cm nad ziemią, ale należy się dobrze zastanowić, bo roślina wydaje nowe pędy dosyć wolno.
Choroby i szkodniki
Mozaika wirusowa, plamistość liści, zgnilizna korzeniowa. Roślinę można łatwo zniszczyć poprzez wystawienie na bezpośrednie promieniowanie słoneczne, zbyt częste podlewanie i posadzenie w niezdezynfekowanej ziemi (grzyby, larwy). Suche i brązowe brzegi liści świadczą o suchym powietrzu; mokre, brązowe lub żółte brzegi liści świadczą o zalaniu gleby; zwijające się i żółknące brzegi to z kolei objaw uszkodzenia korzeni. Więdnące liście to objaw uszkodzenia korzeni powietrznych (głównie u M. oblique), a mokre, brązowe plamy na powierzchni liścia to choroba grzybowa. Jeśli plamy są suche jest to objaw przypalenia liścia przez słońce.
Fiendy
0 Komentarze